Tagarchief: Toen en nu

Toen en Nu, deel 8

Column Toen en Nu

1980 speeltuin zicht op heuvel_klein

We staan deze keer in de speeltuin, met onze rug naar de Groenedijk en onze neus gericht op de speelheuvel. De oude foto is uit 1980.

Pal voor ons de zandbak die dateert van net na de herstelwerkzaamheden eind jaren veertig, na de oorlog. Tenminste, dat vermoeden we, want er is zeer weinig over terug te vinden.

Door de jaren heen hebben er verschillende speeltuigen gestaan in de speeltuin, waaronder zelfs een grote -met asfalt bedekte-waterbaan. Zoals wel vaker is gebleken in het verleden, liet het onderhoud te wensen over, waardoor ook deze uiteindelijk is verdwenen.

Vóór de oorlog is er voor zover wij weten geen speeltuin geweest in het park. Rond de opening van het park in 1885, was dit een doorn in het oog van de buurman van het park, Herman Otto van der Linden van Snelrewaard. Hij bewoonde samen met zijn moeder een villa aan de Singel, met daarachter een enorme tuin, waarvan we nu nog een stuk Bos van Staring noemen (red: naar de latere eigenaar).

Herman was een groot voorstander van lichamelijke oefening en beweging, iets wat in die tijd absoluut nog geen grote rol speelde bij de meeste mensen. In Dordrecht was in die tijd nog geen speeltuin voor de jeugd. Samen met enkele verenigingen pleitte hij bij de gemeente voor een speeltuin, welke gesitueerd zou moeten worden naast de ingang aan het Berckepad. Ondanks alle pogingen liep het op niets uit. Je leest er hier nog meer over.

Afbeelding van een beschilderd blind, van de koepel van villa Soekasari, voorstellende een openbaar sportterrein of speeltuin.

Vermoedelijk na het herstel van het park tussen ’45 en ’47, is de speeltuin er wel gekomen. Voor de oorlog en ongetijfeld er na ook nog, speelden veel kinderen op de heuvel vlak achter de huidige locatie van de speeltuin, waardoor deze in de volksmond de naam speelheuvel kreeg.

Al met al is er weinig informatie of beeldmateriaal van de speeltuinen in het park door de jaren heen. Mocht u hierover wel beschikken, of kunt u ons meer vertellen, neemt u dan svp contact op via e-mail

Klik hier voor de andere delen uit deze column.

De oude foto is eigendom van het Regionaal Archief Dordrecht.

Toen en Nu, deel 7

Column Toen en Nu

 

1915 achterzijde melkhuis_klein

We staan ditmaal in de buurt van de (werk)ingang bij het Berckepad. Op de nieuwe foto hebben we rechts van ons de heidetuin en schuin achter ons links de hertenweide. De oude foto dateert van ongeveer 1915.

Als eerste valt natuurlijk op dat het Melkhuis er toen nog stond. Dit rond 1853 tegelijk met de villa en parkwachterswoning gebouwde object, was oorspronkelijk een koetshuis, maar nadat de gemeente het park opende, werd het pand verhuurd en werd er melk en andere eenvoudige dranken verkocht. Helaas is het pand flink beschadigd door het bombardement van ’44. Niet lang na de oorlog is het gesloopt.

We zien twee tuinlieden aan het werk om het park mooi en groen te houden. Als bezoeker van het park, kan het je soms ontgaan welke arbeid er voor nodig is het park te onderhouden. Hulde aan de werklieden toen en nu..!

Nadat de diverse barakken en bunkers die de Duitsers in het park hadden gebouwd waren verwijderd, is begin jaren vijftig – aan de noordzijde van de oude fundering van het koetshuis – een pand gebouwd wat moest dienen als schafthuis voor de werklui en als berging voor de werktuigen. Dit ‘werfje‘ staat er nu nog en is onmisbaar voor het onderhoud van het park. Op de nieuwe foto zie je het nog net aan de rechterkant.

De ramen rechts op de oude foto zijn van de School Mühring, welke toen nog nog maar net gebouwd was. Wat een schitterend uitzicht zullen al die leerlingen door de jaren gehad hebben over dit mooie park.

Klik hier voor de andere delen uit deze column.

De oude foto is eigendom van het Regionaal Archief Dordrecht.

Toen en Nu, deel 6

Column Toen en Nu

Klik om te vergroten
Klik om te vergroten

We staan ditmaal op de Singel, naast het park, kijkend in de richting kruising Vrieseweg. De oude foto is van ergens tussen 1925-1935.

Dit gedeelte van de straat heet tegenwoordig Samuel van Hoogstratensingel, vernoemd naar een leerling van Rembrandt.  De Singel is een erg oude weg, die aangelegd is na de inpoldering van ’t Oude Landt van Dubbeldam in 1603. Vanaf de Singel werden de diverse percelen ingedeeld, af en toe onderbroken door dwarsliggende paden, zoals Berckepad, de tegenwoordige Hallincqlaan en het verdwenen Meepad.

Door de jaren heen, hebben op die percelen tuinderijen en bleekvelden gelegen. Later zouden rijkere inwoners van Dordrecht stelselmatig percelen opkopen om siertuinen en kleine buitens aan te leggen. Ergens rond 1750 ontstond uit een dergelijke verzameling percelen het begin van het landgoed wat later door Otto Boudewijn ’t Hooft van Benthuizen Merwestein genoemd zou worden.

Naar alle waarschijnlijkheid, gebruikte hij een ingang aan de Vrieseweg om toegang te krijgen tot zijn buitenplaats, maar mogelijk ook het Berckepad, getuige zijn gekozen locatie van zijn koetshuis. Dit was mogelijk geworden door verdere aankoop van percelen rond 1850. De eerdere eigenaren gebruikten waarschijnlijk een overblijfsel van het eerder genoemde Meepad, wat -op de oude foto boven- over het stuk land tussen de zijsloot en de achterliggende villa heeft gelopen.

Die villa was gebouwd door Dhr. Stoop en later verkocht aan B.J.M. Lips. Een gedeelte van de tuinen van deze villa, zijn later toegevoegd aan het park.

Wat uiteraard direct opvalt aan de foto’s, is dat er veel bomen stonden, de weg amper verhard was, veel smaller was en aan beide zijden sloten had. Vanwege het toenemende autoverkeer (vooral van en naar Kunstmin) heeft de gemeente in diverse fases de weg verbreed.

Daardoor verdwenen dus ook de sloten aan de rechterzijde, waardoor de bebouwing -waaronder de villa die ook al in deel 4 ter sprake kwam- direct aan het trottoir kwamen te liggen. De sloot tussen park en Singel is gelukkig gespaard gebleven.

De naam Singel lijkt veel mensen te doen denken aan water, maar is meestal een verwijzing naar een pad over of langs een verdedigingswal of -muur, soms liggend langs water. In dit geval droeg de weg eerst andere namen, waaronder Tweede Cingel (de eerste lag langs de Vest, nu Kromhout/Cornelis de Wittstraat etc) en…haast ironisch: Breedeweg.

Klik hier voor de andere delen uit deze column.

De oude foto is eigendom van het Regionaal Archief Dordrecht.

Nieuwe column: Toen en Nu

Column Toen en Nu

Vanaf vandaag start de nieuwe column ‘Toen en Nu’.

In de column wordt een oude foto vergeleken met de huidige situatie. Soms om te laten zien wat er veranderd is, soms juist vanwege wat hetzelfde is gebleven. De gebruikte foto’s zijn van het park en de directe omgeving.

Waar nodig wordt tekst en uitleg gegeven. U wordt van harte uitgenodigd, om in de reacties eigen herinneringen of extra informatie te delen, met betrekking tot de getoonde beelden.

De afleveringen zijn terug te vinden in het menu, onder Columns > Toen en Nu